Nhật Bản đang từng bước thay thế cát tự nhiên trong xây dựng

Nhật Bản đã làm gì để giải quyết khủng hoảng cát tự nhiên?

Nhật Bản là một trong những quốc gia có ngành xây dựng phát triển mạnh nhưng lại đối mặt với tình trạng khan hiếm cát tự nhiên. Thay vì khai thác tài nguyên mới. Họ đã tập trung vào tái chế rác thải xây dựng để tạo ra cát nhân tạo. Loại vật liệu này nhằm thay thế cát tự nhiên trong các công trình xây dựng.

Sau Thế chiến thứ hai, Nhật Bản tiến hành khai thác một lượng lớn cát để phục vụ công cuộc tái thiết đất nước. “Năm 1967, cát tự nhiên chiếm 44% nguồn cung cấp cho các công trình xây dựng và các lĩnh vực khác. Nhu cầu cát đạt đỉnh vào năm 1990, với khoảng 949 triệu tấn được sử dụng. Trong đó hơn 500.000 tấn được nhập khẩu. Tuy nhiên, việc khai thác quá mức đã dẫn đến cạn kiệt nguồn cát. Buộc nhiều bãi biển phải đóng cửa. Như tại tỉnh Hiroshima năm 1997 và tỉnh Chiba năm 2011.” – Theo Mcic Vietnam.

Tại Nhật, các công trình sau khi bị phá dỡ sẽ được thu gom, nghiền nhỏ và sàng lọc thành vật liệu tái chế. Trong đó, một phần lớn rác thải xây dựng như bê tông, gạch vụn, kính phế liệu… sẽ được xử lý để trở thành cát nhân tạo dùng trong bê tông và xây dựng.

Công nghệ này đã giúp Nhật Bản:
✅ Giảm 50% lượng cát tự nhiên khai thác mỗi năm.
✅ Giảm 80% lượng rác thải xây dựng bị chôn lấp.
✅ Giảm phát thải CO₂ và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.

Công nghệ nào giúp biến “rác thải xây dựng” thành cát nhân tạo?

Để giảm sự phụ thuộc vào cát tự nhiên, Nhật Bản đã triển khai các giải pháp :

• Sản xuất cát nhân tạo: Tái chế các vật liệu xây dựng như bê tông phế thải, thủy tinh, gạch… bằng cách nghiền nhỏ, loại bỏ tạp chất và sàng lọc kỹ lưỡng để tạo ra cát nhân tạo đạt chất lượng cao.

• Xử lý bùn nạo vét: Sử dụng công nghệ ổn định bùn nạo vét bằng xi măng và phụ gia, biến bùn mềm thành vật liệu san lấp, mở rộng quỹ đất cho xây dựng cầu cảng và sân bay.

• Chính sách thuế: Áp dụng thuế cao đối với cát tự nhiên để khuyến khích sử dụng cát nhân tạo và các vật liệu thay thế khác.

Sử dụng nhiều công nghệ tiên tiến để tái chế rác thải xây dựng thành cát nhân tạo:

🔹 Máy nghiền côn & máy nghiền cát VSI – Dùng để nghiền bê tông cũ thành cát có độ mịn đạt tiêu chuẩn.
🔹 Hệ thống sàng rung – Loại bỏ các tạp chất không phù hợp.
🔹 Công nghệ rửa cát khô – Giúp loại bỏ bụi mịn mà không cần dùng nước, tiết kiệm chi phí xử lý nước thải.
🔹 Hệ thống xử lý tạp chất – Tách kim loại, nhựa, kính để giữ lại phần cốt liệu sạch.

Nhật Bản có thể tạo ra loại cát nhân tạo đạt tiêu chuẩn JIS A 5021.  Chất lượng tương đương với cát tự nhiên nhưng có độ bền cao hơn.

Việt Nam có thể học được gì từ Nhật Bản?

Việt Nam hiện đang đối mặt với tình trạng sạt lở do khai thác cát quá mức. Đồng thời lượng rác thải xây dựng khổng lồ không được xử lý triệt để. Nhật Bản đã chứng minh rằng tái chế rác thải xây dựng thành cát nhân tạo là giải pháp khả thi và bền vững.

✅ Lợi ích khi Việt Nam áp dụng mô hình này:

• Giảm khai thác cát tự nhiên, bảo vệ hệ sinh thái sông ngòi.
• Giảm ô nhiễm môi trường từ rác thải xây dựng.
• Tạo nguồn vật liệu xây dựng bền vững cho ngành công nghiệp.
• Giảm chi phí sản xuất bê tông khi giá cát tự nhiên ngày càng tăng cao.

🏗 Chìa khóa để triển khai:

• Cần đầu tư vào dây chuyền nghiền, sàng lọc và rửa cát tái chế.
• Cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ tái chế.
• Tiêu chuẩn kỹ thuật về cát tái chế cần được xây dựng rõ ràng để đảm bảo chất lượng.

Đây là cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong ngành vật liệu xây dựng. Khi nguồn cát tự nhiên đang dần cạn kiệt. Một số doanh nghiệp ở Việt Nam đã bắt đầu thử nghiệm mô hình này, nhưng chưa thực sự phổ biến.

Đây chính là thời điểm các đơn vị nghiền sàng đá, sản xuất bê tông nên nắm bắt cơ hội. Đầu tư sớm vào dây chuyền sản xuất cát nhân tạo từ rác thải xây dựng.

Liên hệ tư vấn